اوایل بسیار خوشحال بود که قرار است به‌زودی در این مکان ایستگاه مترو تأسیس شود و گمان می‌کرد در آینده نزدیک بعد از راه‌اندازی خط مترو، می‌تواند بدون دغدغه ترافیک سر کار برود اما اکنون مشکلات این طرح نیمه‌کاره به‌ویژه گرد و غباری که منتشر می‌کند، هم برای او و خانواده‌‌اش و هم برای ساکنان محل تحمل‌ناپذیر شده است.
روند ساخت متروی اهواز را از اول تا به امروز به خاطر می‌آورد و با خود فکر می‌کند آیا عمرش کفاف دیدن مترو را می‌دهد؟ طرح متروی اهواز در سال1380 پس از ۸سال مطالعه به تصویب رسید. برای متروی اهواز 4 خط درنظر گرفته‌شده است و طبق برنامه زمان‌بندی قرار بود که تا سال1392 به بهره‌برداری برسد اما تاکنون فقط عملیات اجرایی خط یک آغاز شده است. این خط قرار است شمال‌شرق اهواز را به جنوب‌غرب این شهر متصل کند.
براساس مصوبه شورای‌عالی ترافیک کشور، خط یک متروی اهواز 23کیلومتر طول دارد و شامل ۲۴ ایستگاه می‌شود. حداکثر زمانی که برای سفر شهروندان در این خط برآورد شده از ابتدا تا انتهای مسیر ۴۰دقیقه است. شروع ایستگاه اول این خط از شمال شرق اهواز یعنی منطقه زرگان و انتهای آن بیمارستان شهید بقایی واقع در جنوب غربی اهواز است. براساس پیش‌بینی‌های انجام شده خط یک متروی اهواز و در ساعت پیک، توانایی جابه‌جایی ۱۴هزار مسافر را در ساعت خواهد داشت. براساس آنچه روی کاغذ مصوب شده است، این شهر تا سال1400 باید 70کیلومتر خط مترو داشته باشد اما هنوز یک کیلومتر از آن هم راه‌اندازی نشده است.
فرامند هاشمی زاده، مدیرعامل سازمان قطار شهری اهواز در سال1385، خبر از بهره‌برداری به موقع متروی اهواز داده بود. او می‌گفت در سال88 انتظارها به پایان می‌رسد و متروی این شهر تکمیل می‌شود.
هاشمی‌زاده تأکید کرده بود: «مشکلات اجرای طرح متروی اهواز با توجه به اختصاص اعتبار مورد نیاز حل شده است.» وی افزوده بود: «در پی دستور صریح و اکید ریاست محترم جمهور، تصویب شورای‌عالی اقتصاد و تأمین اعتبارمورد نیاز طرح به مبلغ ۶۳۷میلیون دلار، عملیات اجرایی قطار شهری اهواز وارد مرحله جدیدی شد.» هاشمی‌زاده 5سال پیش، از پیشرفت فیزیکی 15درصدی خبرداده و اظهارامیدواری کرده بود همزمان با زمان‌بندی اعلام شده، از متروی اهواز بهره‌برداری شود.
این در حالی است که بعد از گذشت نزدیک به 5سال از این اظهار نظر و جابه‌جایی چند مدیرعامل در سازمان قطار شهری، این طرح هنوز از نظر اجرایی به سامان نرسیده و ماه‌هاست که موعد بهره‌برداری از آن سپری شده است. شهروندان اهوازی هم که شاهد حضور حصارهای برپا شده برای ساخت ایستگاه‌های مترو هستند، با تردید به اخبار منتشر شده درباره این طرح بزرگ نگاه می‌کنند.
راه‌اندازی بخشی از خط یک تا پایان عمر دولت
سیدجعفرحجازی، استاندار خوزستان در مراسم بهره‌برداری از دستگاه‌های حفاری تونل (TBM) متروی اهواز با اذعان به عقب ماندن متروی اهواز از زمان‌بندی طرح، نوید پیشرفت سریع و جبران گذشته را به مردم داد.
حجازی در این باره گفت: «با وجود اینکه متروی اهواز در مقایسه با شهرهای دارای طرح قطار شهری مانند شیراز و اصفهان با تاخیر آغاز به‌کار کرد، اما در 3سال گذشته با تلاش فعال مجموعه مدیریت، مشاوران و پیمانکار طرح، همچنین حمایت وزارت کشور، عقب‌ماندگی‌ها جبران شده و اکنون از دیگر کلانشهرهای کشور جلو افتاده است.»
حجازی درباره اعتبارات اختصاص داده شده به متروی اهواز خاطرنشان کرد:
«در حالی‌که در بودجه سال90 برای طرح‌های قطار شهری کشور 9درصد افزایش اعتبار درنظرگرفته شده است، دولت برای جبران عقب‌ماندگی طرح متروی اهواز، بودجه قطار شهری این کلانشهر را در مقایسه با سال گذشته 28درصد افزایش داده است.»وی افزود: «طرح متروی اهواز نخستین مترو در کشور است که هزینه‌های آن به‌طور کامل به‌صورت فاینانس تأمین می‌شود و از آنجا که قرارداد فاینانس این طرح به تأیید شورای اقتصاد رسیده است، ما دیگر دغدغه‌ای درباره تأمین مالی طرح نداریم.»
استاندار خوزستان تأکید کرد: «نباید فقط به حفاری تونل شماره یک بسنده کرد بلکه باید تلاش کرد عملیات اجرایی خط2 مترو که شمال‌غربی اهواز را به جنوب‌شرقی شهر متصل می‌کند، امسال آغاز شود. همچنین باید تلاش کنیم که خط سوم متروی اهواز که شرق اهواز را به غرب متصل می‌کند به تصویب برسد و در سال91 عملیات اجرایی این خط هم آغاز شود.»وی اظهارامیدواری کرد تا پیش از پایان کار دولت دهم، بخشی از خط یک متروی اهواز، حد فاصل فرودگاه تا مرکز شهر، به بهره‌برداری برسد.
3سال عقب‌ماندگی
در حالی‌که استاندار خوزستان از رفع مشکلات اجرایی متروی اهواز و جبران مافات می‌گوید، رئیس ستاد مدیریت حمل‌ونقل و سوخت کشور از عقب‌ماندگی این طرح خبر می‌دهد. مدیرعامل شرکت مادرتخصصی حمل‌ونقل ریلی کشور، در بازدید از طرح قطار شهری اهواز تأکید کرد: «با این روند کاری که در پروژه متروی اهواز شاهد آن هستیم این طرح 3سال از زمان بهره‌برداری خود عقب افتاده است.»محمد رویانیان خاطر نشان کرد: «برای اجرای پروژه متروی اهواز نباید تنها به منابع و اعتبارات محدود دولت اکتفا کرد، دستگاه‌های استان به‌خصوص شهرداری نیز باید آستین همت برای تسریع در اجرای پروژه را بالا بزنند.
شهرداری اهواز به‌عنوان متولی مدیریت شهری باید اهتمام بیشتری به اجرای طرح مترو داشته باشد و سهم آورده ۵۰درصدی خود را به موقع به این طرح تزریق کند تا روند اجرایی ساخت مترو که برای آینده این شهر حیاتی و تأثیرگذار است به سرعت پایان یابد.» به گفته وی، در سال گذشته حدود ۷۷میلیارد تومان از سوی دولت در اختیار این پروژه گذاشته شده است، علاوه بر این در 4سال گذشته نیز مبلغ ۱۵۰میلیارد تومان به‌عنوان اعتبار در اختیار پروژه قطار شهری اهواز قرار گرفته است، از این پس نیز دولت تلاش خود برای بهره‌برداری سریع از این طرح را به کار خواهد بست و در همین زمینه قرار است ۴۰۰میلیارد تومان اعتبار به‌صورت فاینانس در اختیار طرح قرار گیرد.
اول سقف بعد خاکبرداری از کف
البته در روند اجرای متروی اهواز فقط تاخیر در تأمین اعتبار مشکل به‌وجود نیاورده است، تاخیر در تحویل دستگاه‌های حفاری، ابهامات پیش آمده باستان‌شناسان مبنی بر قرار داشتن خط یک متروی اهواز در مسیر شهر باستانی هرمز اردشیر، بالا بودن سطح آب‌های زیرزمینی و وجود ماسه روان در بستر طرح نیز از دیگر مواردی است که باعث کندشدن عملیات اجرایی حفاری تونل متروی اهواز شده‌است. محمدرضا انصاری، مدیرعامل شرکت کیسون که مشاور ایرانی این طرح است، در زمینه مشکلات فنی آن می‌گوید: «سطح آب‌های زیرزمینی در اهواز بسیار بالاست و نوع خاک هم ماسه روان است؛ به همین دلیل حفاری در این نوع زمین بسیار دشوار است. این طرح در حالی اجرایی شد که با تردیدهایی همراه بود. این بحث میان کارشناسان وجود داشت که در شهری که حتی نمی‌توان یک زیرگذر ساده ساخت، چطور می‌توان در عمق زیاد حفاری کرد و به مشکل برنخورد؟ اما توانایی و دانش بالای مهندسان جوان طرح متروی اهواز، این مشکل را حل کرد و حفاری در عمق زمین در حال انجام است.»
وی اضافه می‌کند: «در ایجاد ایستگاه‌های متروی اهواز از روش تاپ‌داون (بالا به پایین) استفاده شد؛ به این ترتیب که ابتدا سقف ساختیم و پس از خاکبرداری از زیر سقف، فونداسیون اجرا شد.» به گفته وی، این روش برای نخستین‌بار است که در ایران اجرایی می‌شود. مدیرعامل شرکت مشاور طرح خاطرنشان می‌کند: «اکنون در کنار رودخانه کارون و در عمق 24متری،عملیات حفاری و ساخت ایستگاه در حال انجام است و با ایمانی که به توانایی مهندسان ایرانی داریم، مطمئنیم که با سلامت از زیر رودخانه کارون عبور می‌کنیم.»
